[Phân tích] Một cách nhìn khác về series Madoka

tác giả theblackcontractor
Một cách nhìn khác về series Madoka

Hình này đã được thu nhỏ. Bấm vào đây để xem hình với kích cỡ đầy đủ. Hình có kích thước nguyên gốc là 1500x1060.


Nhân dịp vừa xem xong movie 3 của Madoka, mình viết vài dòng về những điều không ổn, hay "lỗi" của series Madoka. Có những lỗi mà nhiều người sẽ nói "Nếu không có điều này thì làm gì có phim mà xem?", cái đó đúng vì dụng ý tác giả cố tình thêm vào để kéo dài cốt truyện. Nhưng lỗi ở đâu thì cũng nên chỉ ra.

I. Madoka series tốt ở điểm nào?

Xét về mặt kinh doanh, Madoka là một phi vụ thành công. Nó được nhiều người biết đến, nhiều người thích, dễ phát triển các sản phẩm đi kèm và dễ kéo dài cốt truyện.
Đứng trên quan điểm của người xem thông thường, Madoka cũng là một series tốt: hình ảnh đẹp, âm nhạc hay, cốt truyện nhiều yếu tố gay cấn, giật gân, cũng lại dễ đánh vào cảm xúc người xem (mà đa số chúng ta đánh đồng yếu tố "gây xúc động, đồng cảm" với "hay").
II. Những cái lỗi trong câu chuyện của Madoka, hay là những hành vi phá hoại của Homura

1. Yếu tố du hành thời gian
Du hành thời gian mặc nhiên là một ý tưởng rất nhiều lỗi. Nếu chỉ đưa một chút yếu tố này vào tác phẩm để thêm phong vị thì còn bỏ qua được, nhưng nếu cố gắng khai thác sâu thì thế nào cũng dính lỗi. Các nghịch lý (Time Paradox) không thể hóa giải được thể hiện sự bất lực trong việc hợp lý hóa ý tưởng này.

Tác giả lý giải về việc Madoka bị hóa thành Witch là: Do Homura du hành thời gian nhiều lần, mỗi lần tạo ra một chút thay đổi ở một điểm nào đó để tạo ra kết cục khác cho Madoka nên tạo ra vô số bi kịch Madoka, bi kịch này tích lũy dần khiến cho Witch của Madoka càng lúc càng mạnh. Ở đây thể hiện hành vi "phá hoại" và "thủ râm tinh thần" của Homura: thực tế, Madoka bị chết ở thế giới đầu tiên vẫn chết. Homura đã tự tạo ra các thế giới khác với các Madoka khác để giải cứu, và do đó đi sai mục đích ban đầu là "không để cho Madoka phải chết".

Tất nhiên đây là nếu chúng ta chấp nhận lý thuyết là có các thế giới song song.
2. Đứng dưới điểm nhìn của "Vũ trụ" trong Madoka series
Đa phần người xem thấy ghét Incubator và cảm thương cho các em gái. Nhưng liệu có ai nghĩ cho Incubator và cho "Vũ Trụ" không?

Có thể coi Vũ Trụ trong Madoka như một nhà đầu tư (có ý chí riêng). Vũ Trụ đầu tư "năng lượng" để sinh ra và duy trì sự sống trên Trái đất và các hành tinh khác. Tuy nhiên, tài nguyên năng lượng của Vũ Trụ là có hạn, vì vậy để công bằng thì nó phải thu được "lãi" từ khoản đầu tư của mình (chí ít cũng phải hòa vốn, nếu không thì tự nó cũng sẽ chết dần). Nó sinh ra Incubator với nhiệm vụ tìm cách quản lý khoản đầu tư này và làm sao để thu về lợi nhuận. Như vậy Incubator có thể coi là một quy luật đương nhiên của vũ trụ. Incubator đã tạo ra hệ thống Magical Girl (MG) để thu lãi hiệu quả, và có thể coi đây cũng là luật đương nhiên của vũ trụ.

Ở đây sẽ có người nghĩ: Quy luật này là xấu, cần phải tiêu diệt vì nó làm hại tới con người, cụ thể là các cô gái. Tuy nhiên, xấu tốt cũng tùy điểm nhìn. Trên cương vị của Vũ Trụ thì quy luật này là tốt vì nó giúp Vũ Trụ duy trì sự sống của mình, từ đó mà có sức duy trì sự sống của các hành tinh. Hơn nữa, nó cũng không thực sự gây hại cho con người: khi MG biến thành Witch (W), sự tồn tại của họ sẽ bị xóa bỏ, không ai biết là họ từng tồn tại (kể cả Incubator). Vì vậy cũng chẳng có ai phải đau khổ cả. Nhờ W mà các MG hiện tại cũng lại có công việc để tận dụng những năng lực kì diệu mà mình được ban cho.

Đến đây có thể sẽ có người nói: "Incubator đã lừa bọn con gái ký hợp đồng, như vậy là xấu!" hay là "Incubator đã đùa giỡn với tình cảm con người." Tuy nhiên:
• Incubator là một hiện tượng tự nhiên, nó không biết tình cảm con người là gì và có tầm quan trọng gì đối với con người.
• Incubator thể hiện những quyết định đầu tư của Vũ Trụ, vì thế nó phải sử dụng những tài nguyên sẵn có để thu về lợi nhuận (tài nguyên cho nhiều lợi nhuận nhất mà nó biết là cảm xúc con người, đối với nó cũng chỉ như đồng tiền hay là bất động sản.)
• Các cô gái nhiều khi tự đồng ý kí hợp đồng với Incubator trong khi không hỏi kĩ điều khoản. Bị làm sao là lỗi ở các cô khi chỉ nhìn thấy lợi ích trước mắt là được một điều ước và đánh đổi hiển nhiên nhất trước mắt là phải đi đánh nhau mỗi ngày.

Khi các MG phản kháng lại "luật" của vũ trụ, chống lại Incubator, hành động này cũng giống như các bạn đi đường ngược chiều bị cảnh sát tóm lại phạt tiền. Các bạn sai rành rành nhưng vẫn chửi cảnh sát là bọn ăn cướp, thậm chí còn liều lĩnh tông luôn cảnh sát để trốn, khỏi phải nộp phạt. Như đã nói ở trên, việc Homura quyết định chống lại Incubator chính là hành vi phá hoại an ninh trật tự vũ trụ.
3. Về Madoka System
Tại điểm này, Madoka đưa ra một giải pháp thứ 3 cùng có lợi cho cả 2 bên là Incubator và MG: vẫn cho phép Incubator thu lợi từ hệ thống MG, còn các MG thì không phải chịu bi kịch biến thành W. Các MG cũng vẫn có công ăn việc làm nhờ sự xuất hiện của Wraith, Majuu (không cần quan tâm lũ này từ đâu ra). Tóm lại, Madoka đã đưa ra một thế cân bằng mới, khá ổn định, nhưng vẫn có lỗi.

Lỗi của Madoka System đầu tiên là Madoka không thực sự biến thành một "khái niệm", mà chỉ tự đưa mình sang một tầng không gian khác. Từ tầng không gian đó, Madoka điều hành thế giới cũ với chức năng là không cho phép MG biến thành W, giống như ta ngồi chơi game vậy (1). Lỗi thứ 2 là, vì một lý do nào đó mà Homura vẫn nhớ tất cả mọi chuyện (2). Vì điều (1) và (2) mà xảy ra khả năng Madoka System bị Homura phá hủy. Nếu Madoka thực sự tan biến, và Homura không nhớ gì hết thì hệ thống này hoàn hảo. Series Madoka hoàn toàn có thể kết thúc tại đây.

Nếu ai đã xem RahXephon, người đó sẽ thấy cách giải quyết cuối phim là tốt nhất, khi nhân vật chính Kamina tái tạo thế giới một cách hoàn toàn, không có ai biết đến những gì đã xảy ra trong phim.

Tại đây, Homura lại càng tỏ ra phá hoại hơn khi đem kể những gì mình biết về Witch system cho Incubator (đoạn cuối TVs), khiến chúng biết được là có cách khác hiệu quả hơn để thu lời, do đó mới sinh ra việc chúng thí nghiệm trên Homura như ở trong movie số 3. Homura tiếp tục ích kỉ kéo Madoka từ thế giới khác về và nhốt vào thế giới của mình làm chim cảnh.Bằng cách này, Homura đã khiến cố gắng của Madoka trở thành công cốc.
4. Về movie số 3
Xét về mặt giải trí thì movie này tốt: Nhạc, hình ảnh đều rất đầu tư, cộng thêm đưa vào mấy tình tiết giật gân rất hấp dẫn. Tuy nhiên, nếu xét xem nó có tác dụng giải quyết vấn đề của câu chuyện Madoka hay không, thì có thể nói là không.

Movie bắt đầu với Homura và thế giới giả tạo do cô tạo ra. Phim kết thúc với một thế giới khác do Homura tạo ra vẫn có lỗi. Homura vẫn nhận thức và nhớ được tất cả. Chỉ cần còn có người biết được thế giới này không phải thế giới gốc thì chắc chắn thế giới sẽ tiếp tục bị phá hoại (đương nhiên, vì phim là thế). Sẽ chẳng có gì ngạc nhiên nếu nhà sản xuất và tác giả cho ra các phần tiếp theo của bộ phim. Để xem ông Gen giải quyết mớ bòng bong của mình như thế nào.
III. Kết luận
Người xem thường có xu hướng coi nhân vật chính phải là tốt nhất, nhân vật nào nỗ lực nhất và có vẻ đáng thương nhất thì cũng là tốt nhất. Tuy nhiên, nói một cách khách quan nhất, ta có thể tặng cho Homura một câu: Nhiệt tình + ngu dốt = phá hoại. (2 lần phá hoại trật tự thế giới, chống lại người thi hành công vụ là Incubator. Bao nhiêu đau khổ từ vô số lần time traveller cũng là tự mình gây ra chứ có ai bắt ép đâu).
Đối với series Madoka, chúng ta vẫn có thể "enjoy it as it is" - thưởng thức nó với tất cả những gì nó có. Còn thực sự thì Madoka không phải là một tuyệt tác, hay là Homura cũng chẳng phải nhân vật gì đáng tôn sùng.