[Giới thiệu] Văn hóa tửu Trung Hoa

[size=48]V[/size]ăn hoá tửu là một đoá kì hoa trong vườn văn hoá bách hoa, hương thơm độc đáo. Cảnh sắc có “bồ đào mỹ tửu dạ quang bôi”, tình cảm có “đấu tửu thi bách thiên”, ví von có “mượn rượu tiêu sầu sầu càng sâu”, tự nhiên có “đối tửu cầm ca, nhân sinh có mấy người?”, khí phách có “mạc sử kim tổn không đối nguyệt”, cảnh tình có “rượu không say người người tự say”, ví von đẹp có “ý ông say không phải ở rượu”, bất đắc dĩ có “hôm nay có rượu hôm nay say”, bi thương có “mục đồng dao chỉ hạnh hoa thôn”, đau khổ có “hồng tô thủ, hoàng đắng tửu”, sảng khoái có “nhất tuý phương tu”.


Từ ngàn năm nay, bao nhiêu văn nhân mạc khách uống rượu ngâm thơ, mượn rượu tỏ chí khí, lưu lại cho đời vô số kiệt tác. Rượu cũng đã cho bao anh hùng hào kiệt hành động bất phàm, ban thưởng cho hơi thở cuộc sống sắc màu văn hoá. Tào Tháo nấu rượu luận anh hùng, Lý Bạch giơ ly mời trăng sáng, Tân Khí Tật trong cơn say khều đèn xem kiếm, Tô Đông Pha đem rượu hỏi trời xanh, Lý Thanh hiểu rõ giấc ngủ nồng không tiêu hết rượu tàn... Lịch sử và văn hoá giống như nhau đã cho rượu lời giải thích đều khác nhau, có thể thấy nguồn gốc xa xưa phát triển kéo dài của văn hoá tửu Trung Quốc, cành lá rậm rạp.


Văn hoá tửu từ lúc xuất hiện đến nay, đã phát triển phong phú lên con số ngàn năm, có dấu ấn thời đại rõ ràng. Có thể nói, ở thời kỳ lịch sử không giống nhau, văn hoá tửu đang có biểu hiện không giống nhau. 


Thời kỳ Thương Chu, Trụ vương làm ra ao rượu có thể đi thuyền, cả ngày không là mỹ tửu thì là mỹ sắc. Còn thường xuyên ôm lấy mỹ nữ nhảy vào ao rượu hí ẩm, đùa mê cả đầu, đem giang sơn cũng đùa chơi hết cả, đã kiểm chứng lại lời tiên đoán của Đại Vũ “cuối ngày nhất định có tửu sắc kẽ vong quốc”. Không nghi ngờ gì triều đại nhà Chu lưu lại là “Văn hoá tửu sắc”, từ trong bộ sách “Phong thần diễn nghĩa” này đã có thể gián tiếp thấy một vết vằn. 


Triều đại nhà Chu rút ra bài học của Trụ vương, ban bố Tửu Cáo, bắt đầu lầu thứ nhất cấm rượu trên lịch sử Trung Quốc. Không chỉ quy định vương công chư hầu không cho phép không phải lễ uống rượu, một điều nghiêm khắc nhất là không cho phép người dân uống rượu đám đông: “quần ẩm, nhữ vật dật, tận chấp câu dĩ quy vu Chu, dữ kì sát”. Chính là đối với dân chúng tụ tập uống rượu không thể bỏ qua, bắt hết tất cả đưa đến kinh thành giết hết. Triều đại nhà Chu chủ yếu đem công dụng của rượu giới hạn trên thờ cúng, ngay sau đó “Văn hoá tửu tế” đã xuất hiện, điều này đối với cống hiến của văn hoá tửu Trung Quốc là thuộc về tính mở đầu.


Năm đầu Hiến Đế Kiến An Đông Hán, lần đầu ổn định phương bắc, chưa dập tắt quần hùng. Lúc đó Tào Tháo cầm chính, hăng hái muốn giúp nước, luyện binh đồn điền, hạ lệnh cấm rượu. Không ngờ người đầu tiên đứng ra phản đối là Khổng Dụng. Ông ta đã viết  nổi tiếng, nghiên cứu đúng sai của cấm rượu, nêu ra điều tốt của rượu, nói rõ trị quốc không thể vô tửu, đặc biệt chỉ ra giang sơn Đại Hán trông cậy vào chính là rượu. Ông ta đã liệt ra “Cao Tổ phi tuý trảm bạch xà, vô dĩ sướng kì linh”, “Phàm Khoái giải ách Hồng Môn, phi thỉ kiên chi tửu”, “Lệ Sinh dĩ cao dương tửu đồ, trứ công dữ Hán’.v.v... luận cứ.


Thời kỳ Tam Quốc, rượu đã trở thành một loại hàng hoá tiêu dùng so đọ phổ biến rộng rãi. Nguỵ Văn Đế Tào Phi đặc biệt thích uống rượu nho. Ông ta không chỉ bản thân thích rượu nho, còn đem yêu thích và quan điểm về nho và rượu nho viết vào chiếu thư, bày tỏ với quần thần. (Tam Quốc Chí-Nguỵ thư- Nguỵ Văn Đế ký), là như thế đấy bình xét Nguỵ Văn Đế: Văn Đế “thiên chất tự nhiên văn vẻ, hạ bút thành văn, học rộng nhớ nhiều, tài nghệ vẹn toàn”. Có đề xướng và gắng sức tham gia của Nguỵ Văn Đế, sự nghiệp rượu nho đạt đến hồi phục và phát triển, làm cho về sau văn hoá rượu nho của thời kỳ Tấn triều và Nam Bắc triều ngày càng trỗi dậy.


Thời Tần Hán đã xuất hiện “Văn hoá tửu chính”, cũng chính là nói tửu lai chuyên việc tổ chức phục vụ rượu đã xuất hiện. Cùng lúc thay đổi sáng tỏ xung đột của rượu và chính trị. Thời kỳ này kẽ thống trị đứng trên cao độ của “chính trị” nhiều lần cấm rượu, lại là nhiều lần cấm không dứt.


Thời Đông Hán, Mục Đế Vĩnh Hoà năm thứ 9 (năm 353) Vương Hi Chi và danh sĩ Tạ An, Tôn Xước Đẳng ở tại cuộc họp tra cứu Sơn Âm Lan Đình cữ hành cuộc họp lớn “Khúc Thuỷ Lưu Thương”, nhân tửu hưng viết ra vật phẩm quý muôn đời , có thể nói là một trang ánh sáng mới lấp lánh trong văn hoá tửu. 


Tuỳ Văn Đế sau khi thống nhất Trung Quốc một lần nữa, trãi qua quá độ ngắn ngủi, bắt đầu tiến vào “Trinh quan chi trị” của Đường triều cùng với hơn 100 năm thời kỳ hưng thịnh triều Đường. Nghe nói: triều đại nhà Đường Nguỵ Trưng làm ra rượu tay nghề rất cao siêu, từng ủ ra hai loại rượu Lăng Lộc, Thuý Đào, vô cùng quý hiếm. Hơn nữa cất ở trong vò, mười năm không thể thối nát. Đường Thái Tông rất thích rượu của Nguỵ Trưng, đề thơ viết: “Lăng Lộc thắng Lan Sinh (Hán Cung Danh Tửu), Thuý Đào qua Ngọc Giới (Tuỳ Dạng Đế Cung Trung Danh Tửu). Ngàn ngày say không tỉnh, mười năm vị không mất. 


Rượu của đời Đường và văn nghệ liên hệ chặt chẻ với nhau, hiện tượng này làm cho đời Đường trở thành một thời kỳ đặc biệt trên lịch sử phát triễn văn hoá tửu Trung quốc, đã xuất hiện “Văn hoá tửu chương” rực rỡ. Thời kỳ này, rượu và thơ, rượu và từ, rượu và âm nhạc, rượu và thư pháp, rượu và mỹ thuật v.v...., bên đục bên hưng. Như: “Lý Bạch hữu tửu thi bách thiên”, rất nhiều danh ngôn có liên quan với rượu cùng xuất hiện ra từ thời kỳ này. Hà Tri Chương của bài “Tửu Trung Bát Tiên” tuổi già từ Trường An quay về cố hương, sống ở “Gián Hồ Nhất Khúc”, uống rượu làm thơ tự vui. Trương Kiều một bài có câu nói: “Đông Việt Tương Phong Kỉ Tuý Miên, Mãn Lâu Minh Nguyệt Kinh Hồ Biên”. Cùng tri kỉ uống mỹ tửu Thiên Hưng, uống luôn ánh trăng Gián Hồ, quả thật là có bao nhiêu niềm vui trong lòng làm cho con người thoải mái. 


Đến đời Nguyên, Hốt Tất Liệt vào làm chủ trung nguyên, không ngừng đánh dẹp, đất cư trú của người Trung Quốc phân tán, văn hoá khu vực dần dần hình thành. Cùng tương ứng với lúc này “văn hoá tửu vực” cũng xuất hiện theo, như địa phương khác nhau, phong tục uống rượu, lễ rượu không giống nhau v.v..., phong phú đa dạng. 


Rượu nho thường bị kẽ thống trị triều Nguyên dùng cho thiết tiệc, ban cho vương công đại thần, còn dùng ban thưởng cho sứ giả ngoại quốc và ngoại tộc. Đồng thời, do phát triển mạnh của nghề trồng nho và nghề làm men rượu nho, thức uống dùng rượu nho không còn là quyền phát minh sáng chế của vương công quý tộc nữa, người dân bình thường cũng bắt đầu được hưởng. 


Thời kỳ đầu Thanh Mạc Dân Quốc, rượu nho không chỉ là ẩm phẩm của vương công quý tộc, trường hợp xã giao thông thường và trong tửu quán đều có thể dùng để uống. Những đều này đều từ trong tác phẩm văn học đương thời phản ảnh ra. Ông nội của Tào Tuyết Cần Tào Dần nơi tác phẩm có viết:

Đoản nhật thiên phàm cấp, hổ hà pha loãng cao. 
Lục yên phi giáp điệp, kim đấu phiếm bồ đào. 
Thất tẩu say hồng khiếu, bác không huỳnh hộc phương. 
Bồng song mạn trữ bị, hà xử tả bô đào.

Tào Dần làm quan đến chức Thông Chính Sử, quản lý chế tạo dệt Giang Ninh, giám sát ngự sử thị sát vận chuyển muối đường thuỷ Lưỡng Hoài, những điều này đều sự thực, của béo bổ làm cho con người đổ máu mắt, cho phép Tào Dần sinh thời hưởng hết vinh hoa phú quý. Bài thơ này nói với chúng ta: rượu nho ở tại triều Thanh vẫn là mỹ tửu tôn trung của thượng tầng xã hội thưởng ẩm. 


Rảo xem lịch sử phát triển của văn hoá tửu Trung Quốc, chúng ta không khó phát hiện: trong toàn bộ phạm trù của văn hoá Trung Quốc, bao giờ cũng tồn tại một hệ thống văn hoá tửu tương đối độc lập, hàm ẩn phong phú, hoàn chỉnh mà hệ thống. Như: Ở phương diện chế tạo rượu, kỷ thuật và công nghệ nấu rượu có mấy ngàn năm không ngừng cải tiến và nâng cao; Ở phương diện lịch sử xã hội, dân tộc khác nhau của địa phương khác nhau đang có lễ rượu, tục rượu nhiều dáng vẻ nhiều màu sắc; Ở phương diện thi từ ca phú, bao nhiêu từ điển thi văn của tao nhân mạc khách viết về rượu, tải cho đủ loại điển tịch, đến ngày nay được lưu truyền mở rộng; Ở phương diện khảo cổ, công cụ nấu rượu và đồ đựng uống rượu các loại muôn màu muôn vẻ làm cho phong phú thị trường văn vật Trung Quốc; Còn có tửu lệnh đầy rẫy dáng vẻ, danh tửu ý thơ nồng nàn v.v...Cấu thành nên một kho báu văn hoá tửu Trung Quốc sâu rộng to lớn. Mà còn, vì sao văn hoá tửu trở thành một đoá bông hoa chói mắt trong vườn vẫn ở về bắt dính văn nhãn một cách cực kỳ kỹ lưỡng: một chữ hỉ và một chữ tuý. Hỉ phái sinh ra bầu không khí chúc mừng vui vẻ tốt lành, tửu hội tửu lệnh giao bôi tửu, mãn nguyệt khai nghiệp chúc thọ tửu, tạ sư ký danh tráng hành tửu, thật có thể gọi là vô tửu bất thành yến, vô tửu khánh bất liệt. Tuý càng là tinh hoa của tửu:“Quán phu mạ toạ”; “Quý phi tuý tửu”; Hán Cao Tổ say trảm bạch xà; Nữ Từ Nhân “Trầm tuý bất tri quy lộ”; Bạch Tiên Dũng viết từ tuý chật giấy; Hoàng Công Vọng “Rượu không say, không thể hoạ”; Võ Tòng 18 bát rượu say lên Cảnh Dương Phong. Trong võ thuật có tuý quyền, điệu từ có “Tuý hoa âm”, “Tửu tuyền tử”. Rượn còn có sức hấp dẫn kỳ lạ của nhã tục cộng hanh, bắt đầu từ ăn thịt miếng to của hảo hán lục lâm, bát to uống rượu đến đoán ra tửu lệnh của lệ nhân hồng lâu. Nhất bôi dẫn ân oán, tuý sinh mộng tử, duy hữu đồ khang. Một nguyên tố khác biệt của rượu ở tại cuộc sống khác của nó, lại là tính chính trị của nó. Xưa có uống rượu kết thành đồng minh, Việt vương câu tiễn “Đan Lao Phương Sư”, hồng môn yến của Sở Bá Vương Hạng Vũ. Thời chiến quốc “Lỗ Tửu Bạc Nhi Hàn Đan Vi”, “Bôi Tửu Giải Binh Quyền” của Tống Thái Tổ. Còn kèm thêm sinh ra mông hãn tửu, độc tửu Hứa Thận trong của ông ta có nói qua: rượu đã có thể tạo ra tốt lành và thuận lợi, lại có thể tạo ra hung quang. Đáng được xưng “Tửu Ngoại Càn Khôn Đại, Hồ Trung Nhật Nguyệt Trường”. Rượu đã diễn dịch bao nhiêu tuyệt tác ngàn năm ân ân oán oán của nhân gian. Rượu với tư cách là kết tinh của văn minh nhân loại, không chỉ là thức uống cần thiết của cuộc sống mọi người, cũng là một loại vật chất cùng nhận thức của các dân tộc. Nó chẳng những đã làm phong phú cuộc sống của chúng ta, còn đã sáng tạo ra văn hoá tửu huy hoàng chói lọi. Lịch sử của rượu và văn hoá tửu, còn mang theo diễn dịch một cách không ngừng lịch sử nhân loại, phong phú một cách không ngừng, sáng tạo ra ngày mai càng thêm tốt đẹp. 

• Luận bàn về rượu trong tiểu thuyết Kim Dung
  

Núi hùng vĩ điệp trùng, cao phong tiếu bích vươn đến trời xanh, nhưng núi đẹp là nhờ mây. Sông mênh mông bát ngát, uốn khúc lượn lờ hay cuồng nộ thét gầm, nhưng sông linh là nhờ có giao long, thủy quái. Rừng bạt ngàn huyền bí nhưng rừng thâm u quyến rũ là nhờ có dị sĩ cao nhân. Khách hảo hán giang hồ phiêu bồng lang bạt mang bản chất hào sảng khoáng đạt một phần là nhờ rượu. 


Thông thường người ta chia ra làm ba cách uống rượu : tục tửu, thường tửu và tiên tửu. Tục tửu là uống đến chỗ phóng đãng bừa bãi, không làm chủ được mình. Thường tửu là uống xong cho sảng khoái, uống chỉ vì thích uống mà thôi. Tiên tửu là uống rượu như một thứ trợ hứng để bàn về thi ca, nghệ thuật nhằm di dưỡng tinh thần. Đến Kim Dung thì chén rượu lại được điểm xuyến thêm một phần ý vị nữa : đó là chén rượu lãng mạn hào hùng giữa chốn giang hồ. 


Đối với cuộc sống rong ruỗi phiêu bạt của khách võ lâm, có thể trong buổi tiễn đưa hoặc buổi trùng lai thiếu tiếng đàn tiếng hát nhưng chắc chắn trong nỗi buồn li biệt hay trong niềm vui hội ngộ đó luôn luôn có rượu. Chung quanh chén rượu và ngay trong chén rượu có biết bao nhiêu tâm sự của muôn vạn mãnh đời. Khắp võ lâm, từ trà đình tửu quán cho đến chốn núi thẳm rừng sâu, hễ nơi đâu có mặt hảo hán giang hồ là y như nơi đó có rượu. 


Một điều đáng ghi nhận là trong tác phẩm Kim Dung, hầu như những nhân vật nào đam mê rượu cũng đều có tâm hồn hào sảng, phóng khoáng. Đó là một Tiêu Phong kiêu dũng, một Hồng Thất Công cương trực, một Lệnh Hồ Xung khoáng đạt, một Đan Thanh hào phóng v..v ... Bang chủ Hồng Thất Công do tính ham rượu và nhậu nhẹt nên bị Hoàng Dung dùng mẹo lừa để ông phải truyền tuyệt kĩ “Hàng long thập bát chưởng” cho Quách Tĩnh. Đoàn Dự khi lang bạt giang hồ tìm Vương Ngọc Yến, thấy Tiêu Phong ngồi uống rượu trên Tùng hạc lâu mà sinh cảm mến, cùng nhau uống rượu rồi kết làm huynh đệ. Đó là cách uống rượu hào sảng của khách anh hùng. Đoàn Dự dùng Thiếu trạch kiếm để tiết hết rượu ra khỏi người theo đầu ngón tay út mới có thể đối ẩm với “đại tửu ... lâm cao thủ “ là Tiêu Phong. Đó là cách uống rượu đầy tiểu xảo mà Đoàn Dự vô tình phát hiện.


 
 

 Tiêu Phong nâng chén đoạn tình tại Tụ Hiền Trang (cảnh trong phim).

 
 
 



Nếu chén rượu đầy mưu trí của Lệnh Hồ Xung trên Trích Tiên tửu lâu khi lừa Điền Bá Quang để cứu Nghi Lâm làm người đọc vừa buồn cười vừa thán phục thì chén rượu thương đau của gã trên đỉnh Hoa Sơn lạnh buốt lại đắm chìm trong nỗi nhớ thương cô tiểu sư muội Nhạc Linh San, làm cho người đọc ngậm ngùi. Một tên dâm tặc vô hạnh như Điền Bá Quang lại biết lẻn vào hầm rượu của Trích Tiên tửu lâu đập vỡ hết gần hai trăm vò rượu quí hiếm trên thế gian, chỉ giữ lại hai vò để mang lên đỉnh Hoa Sơn cùng đối ẩm với Lệnh Hồ Xung, đã làm cho người đọc phát sinh hảo cảm, dù gã đã bị cả hai phe hắc bạch khinh bỉ là hạng “vô ác bất tác đích dâm tặc” ( tên dâm tặc không có điều ác nào mà không làm ). Thử hỏi trong đời có mấy ai được uống một chén rượu chí tình đáng cảm động thế kia ? Một chi tiết nhỏ đó thôi chắc cũng đủ khiến cho tửu đồ khắp thiên hạ cùng nhau nâng chén rượu tha thứ phần nào tội lỗi cho Điền Bá Quang ! Đâu phải chỉ trong tiếng đàn, tiếng tiêu cao nhã mới có thể tạo nên mối đồng cảm tri âm như Khúc Dương trưởng lão và Lưu Chính Phong, mà một chén rượu đục trong chốn giang hồ vẫn đủ sức để tạo nên mối tình tri ngộ giữa một người mang tiếng bại hoại và một môn đồ phe chính giáo. Cái chân tâm trong chỗ giao tình vẫn luôn luôn nằm bên kia âm thanh cũng như luôn luôn nằm đằng sau chén rượu ! Rượu hay âm nhạc lúc đó chỉ là phương tiện để con người tìm gặp nhau ở một điểm nào đó trong chổ ý hợp tâm đầu. Khi Lệnh Hồ Xung tung chén rượu lên trời thành muôn ngàn giọt để cùng chia xẻ với quần hùng hắc đạo trên đỉnh Ngũ Bá cương, Kim Dung đã cực tả tính hào sảng của một gã tửu đồ giữa niềm thống khoái chân tình với hào kiệt giang hồ. Hình ảnh kiêu hùng của Hướng Vấn Thiên khi bị trói đôi tay mà vẫn trầm tĩnh ngồi uống rượu trong lương đình giữa vòng vây của hai phe hắc bạch, đã khiến Lệnh Hồ Xung trổi dậy hào khí, liều lĩnh chen vào ngồi đối ẩm để cùng xẻ chia hoạn nạn. Người đọc không ngạc nhiên vì sao sau này, khi Giáo chủ Nhật nguyệt thần giáo Nhậm Ngã Hành thống lĩnh giáo chúng vây Hoa Sơn để tiêu diệt Ngũ nhạc kiếm phái, đẩy Lệnh Hồ Xung vào thế đối địch, thì Hướng Vấn Thiên là người đầu tiên bạo dạn cùng uống với Lệnh Hồ Xung một chén rượu cuối cùng ngay tại đương trường trước khi chuẩn bị cho một trận huyết chiến sắp tới, dù biết rõ Nhậm Ngã Hành đang ngấm ngầm phẫn nộ. Rồi lần lượt các tay hào kiệt khác trong Nhật nguyệt thần giáo cũng can đảm bước ra cạn chén với Lệnh Hồ Xung dù trong thâm tâm họ cũng hiểu rằng điều đó sẽ gây thịnh nộ cho Giáo chủ và cái giá phải trả đằng sau chén rượu kia có khi là cái chết. Biết bao nhiêu hào khí hùng tâm chứa chan trong một chén rượu nồng !. Lệnh Hồ Xung kết giao hào kiệt giang hồ chủ yếu bằng rượu. Gặp bất kì người nào sành rượu và thích uống rượu là giao tình nẩy nở. Đối với Lệnh Hồ Xung dường như không có chính hay tà mà chỉ có rượu ngon hay dỡ và nhất người nâng chén rượu cùng uống có đáng mặt hảo hán để giao kết hay không mà thôi. Lúc đó thì ân oán thị phi đều có thể hoà tan trong chén rượu chân tình. 


Khi tình cờ bị vây hãm trên đỉnh Thiếu Thất bởi vô số những cao thủ cự phách, Tiêu Phong trong cảnh lâm vào tuyệt địa vẫn hiên ngang uống rượu. Khi đánh lùi một lúc cả ba đại cao thủ Du Thản Chi, Đinh Xuân Thu, Mộ Dung Phục, khiến Tiêu Phong hào khí ngất trời, ông hô vệ sĩ mang mấy túi rượu uống cạn một lúc gần hai mươi cân, rồi ngõ lời cùng Đoàn Dự : ”Huynh đệ, ta và người hôm nay đồng sinh tử, thật không uổng phí một phen kết nghĩa, sống cũng tốt mà chết cũng tốt, chúng ta cùng nhau uống một trận cho thật thống khoái ! “. Hào khí bức người của Tiêu Phong khiến nhà sư Hư Trúc cảm kích quên hết giới luật thanh qui, cùng nhau cạn chén. Cảnh tượng một tay đại hào kiệt là Tiêu Phong cùng anh chàng đồ gàn Đoàn Dự và nhà sư Hư Trúc làm lễ giao bái và uống rượu ngay trong vòng gươm đao trùng điệp để chuẩn bị mở một trường đại sát thật láng lai hào khí của võ lâm, khiến cho người đọc cảm thấy hùng tâm hứng khởi như đọc Sư kí Tư Mã Thiên đến đoạn Thái tử Đan tiễn Kinh Kha qua sông Dịch. Đó không phải chén rượu liều lĩnh của bọn dũng phu cùng đường, mà là chén rượu của những tay hào tuấn xem cái chết như là “một cõi đi về “ khi đã cảm nhận trọn vẹn được tấm chân tình của nghĩa đệ huynh ! Sống ở nhân gian mà có được một người tri kỉ thì có chết đi cũng không đến nỗi uổng phí bình sinh !


Đáng tiếc thay, ở phương Đông, cái tạm gọi là Tửu đạo đó lại không được lịch sử phát triển thành một trào lưu như Trà đạo. Có lẽ vì nó giống như con dao hai lưỡi. Kẻ non nớt dùng nó ắt sẽ bị đứt tay. Tiên tửu chưa chắc đã thấy đâu mà tục tửu có thể đã ngập tràn trong thiên hạ ! Chén rượu ngày nay đã mang quá nhiều tục sắc. Tửu vị cho dẫu đã được nâng lên thêm mấy bậc nhưng tửu đạo lại bị hạ xuống thấp mấy tầng ! Giá như Tổ Thiên Thu và Đan Thanh sống lại ắt hẵn sẽ mời tất cả các tửu đồ thượng thừa trong thiên hạ đời nay tụ tập lại để giảng cho nghe về tửu đạo và cùng nhau lai rai một chén rượu giang hồ !


Tổ Thiên Thu nói rằng : dùng chén uống rượu sơ sài như vậy là chưa hiểu hết cái cao siêu trong tửu đạo.Muốn uống rượu phải nghiên cứu về chén uống rượu, rượu nào thì dùng chén ấy . 


Ví như uống rượu Phần tửu phải dùng chén Ngọc uyển .Đời Đường có câu thơ:Ngọc uyển thành lai hổ phách quan (chén ngọc long lanh màu hổ phách) thì có thể thấy chén ngọc có thể tăng thêm màu sắc rực rỡ cho rượu.


Rượu trắng Quan ngoại ,vị rượu rất ngon nhưng đáng tiếc là chưa đủ thơm hay nhất là dùng chén Tê giác để uống ,như vậy vị rượu mới thuần khiết không chê vào đâu được .Nên nhớ rằng Ngọc uyển làm tăng thêm sắc rượu , chén Tê giác làm tăng thêm hương rượu , cổ nhân đã thử qua không phỉnh gạt bọn ta chút nào! 


Ðến như rượu Bồ Ðào thì dĩ nhiên phải dùng đến chén hổ quang. Cổ nhân có câu thơ "Bồ đào mỹ tửu dạ quang bôi, Dục ẩm tỳ bà mã thượng thôi...". Chén dạ quang là vật trân quí hiếm trên đời. Rượu bồ đào đã có mầu hồng mà bọn nam nhi chúng ta uống vào thì không đủ hào khí. Chén dạ quang phát ra ánh sáng mới là tuyệt diệu! Rượu bồ đào rót vào chén dạ quang lập tức mầu rượu đỏ như huyết. 


Uống rượu cũng như uống huyết. Trong bài thơ của Nhạc Vũ Mục có câu: "Tráng chí cơ xan hồ lổ nhục, Tiếu đàn khát ẩm hung nô huyết?" Chí khí của người tráng sĩ lấy thịt rợ của rợ Hồ làm cơm ăn, cười nói đến khi khát nước thi uống máu giặc Hung Nô, Như vậy có phải là hùng tráng không?


Còn thứ rượu ngon này là rượu tối cổ ngẫu nhiên có người đem cho, ngẫu nhiên mà uống. Nó là rượu cao lương. Thứ rượu này phải dùng chén "tước" đúc bằng đồng xanh mới là có ý cổ kính. Thứ gạo làm rượu này cũng là thật tốt, nó vừa ngọt vừa thơm, nên dùng thứ đấu lớn mà uống mới hợp ý rượu.


Uống Bách thảo mỹ tửu phải dùng chén Cổ đằng. Cây Cổ đằng sống trăm năm mới đẽo thành chén, uống bách thảo mỹ tửu trong chén cổ đằng thì hương thơm tăng lên bội phần.


Có người nói khó tìm được cây cổ đằng trăm năm nhưng bách niên mỹ tưu còn khó tìm hơn nữa.Nghĩ xem, cây cổ đằng trăm năm còn có thể tìm thấy ở vùng hoang sơn dã lĩnh nhưng bách niên mỹ tửu thì ai ai cũng muốn uống mà uống rồi thì hết.Một chén cổ đằng dù được uống một ngàn ,vạn lần thì vẫn nguyên xi là chén cổ đằng.


Uống rượu Thiệu Hưng Trạng nguyên hồng phải dùng chén Dương chi bạch ngọc hay nhất là chén đời bắc Tống, chén đời Nam tống thì dùng tạm được nhưng đã có khí tượng suy bại, còn chén đời Nguyên thì thì không tránh khỏi sự thô tục.


Còn rượu Lê hoa tửu này thì phải dùng chén Phỉ thúy.có câu thơ của Bạch Lạc Thiên trong bài Xuân vọng rằng: " Thạch kỳ cổ tửu sấn lê hoa"(cờ xanh thêm sắc rượu hồng Lê hoa) thử nghĩ xem , tửu quán bán lê hoa tửu có treo lá cờ xanh hình giọt nước xanh biếc ánh vào Lê hoa tửu cho thêm vẻ huyền bí. uống lê hoa tửu phải dùng chén Phỉ thúy chính là vậy.

Uống Ngọc Lộ tửu đương nhiên phải dùng chén Lưu Ly. Ngọc lộ tửu sủi bọt như những hạt châu li ti, dùng chén trong suốt mà uống thì không thể chê vào đâu được... Ngoài ra, còn có chén ngà, chén răng hổ, chén da trâu, chén ống trúc..

Đọc tác phẩm Kim Dung, ta biết được người Trung Quốc có nhiều thứ rượu danh tiếng: Thiệu Hưng Nữ nhi hồng, Thiệu Hưng Trạng nguyên hồng, Trúc diệp thanh, Mai quế lộ, Bách thảo tửu, Biên tái tửu, Hầu nhi tửu, Bồ đào tửu, Ngũ gia bì, Kim tước tửu... Đọc Kim Dung, ta mới biết được phong cách uống rượu của người Trung Quốc: rượu thường được hâm nóng trước khi uống, nhất là vào mùa đông. Thỉnh thoảng, trong vài tình huống đặc biệt, khi công nghiệp làm nước đá chưa ra đời, tác giả đã để cho nhân vật mình làm ra băng để uống rượu. Trong Tiếu ngạo giang hồ, có đoạn Lệnh Hồ Xung cùng Hướng Vấn Thiên tìm về Cô Mai sơn trang ở Giang Nam gặp gỡ Giang Nam tứ hữu. Để mời rượu Lệnh Hồ Xung giữa mùa hè nóng bức, Đan Thanh tiên sinh đã nhờ anh mình là Hắc Bạch Tử dùng Hàn băng chưởng hóa nước thành ra nước đá ướp lạnh rượu bồ đào Thổ Lỗ Phồn!

Đọc Kim Dung, ta mới biết được những cách uống rượu khác nhau. Đối ẩm là hai người uống, thường là tình nhân hoặc bạn hữu thân thiết. Độc ẩm là uống một mình, trong lòng đang lo nghĩ hoặc tưởng nhớ. Cộng ẩm hay Quần ẩm là một nhóm người cùng uống với nhau. Loạn ẩm là một đám đông cùng uống. Trong Tiếu ngạo giang hồ, đoạn loạn ẩm hay nhất là đoạn bọn tà ma ngoại đạo thết tiệc Lệnh Hồ Xung để lấy lòng Thánh cô Doanh Doanh. Thương nhau, quý nhau, người ta mới tặng rượu. Quần hào Cái bang Trung Quốc, tuy là đi ăn mày, đáng lẽ chỉ xin cơm, thì người ta còn xin cả rượu nữa. 
Chén rượu của Kim Dung đã làm cho những nhân vật của ông nổi tiếng. Hồng Thất Công nổi tiếng chuyên uống rượu với thịt chó. Kiều Phong nhờ rượu mới phát huy được thần oai, càng uống càng mạnh, càng tỉnh táo. Hư Trúc nhờ uống rượu phá giới mà tìm ra được cô vợ sắc nước hương trời: công chúa Văn Nghi của nước Tây Hạ. Thạch Phá Thiên nhờ uống hai thứ rượu độc mà hóa giải được sự xung đột của âm dương nhị khí, đạt đến mức thượng thừa trong võ học... ở chừng mực nào đó, Kim Dung đã nghĩ đến câu cổ thi:

Cổ lai thánh hiền giai tịch mịch
Duy hữu ẩm giả lưu kỳ danh

(Xưa nay thánh hiền đều lặng lẽ
Chỉ người uống rượu mới còn danh)

(Lý Bạch)

Với một chữ Rượu, Kim Dung đã vượt xa hơn bất kỳ nhà văn nào khác. Rượu của ông có bài bản, có tính chất triết lý tề chỉnh. Nó góp phần làm nên cái đẹp cho đời sống con người. Men rượu kết hợp với men tình, men võ khiến ta không “uống” được tác phẩm mà lòng vẫn say.

• Một số loại rượu nổi tiếng của Trung Quốc
  

Rượu của Trung Quốc có rất nhiều chủng loại khác nhau, và mỗi loại lại có một lịch sử hình thành cũng như hương vị riêng của nó. Dưới đây là một số loại rượu ngon thuộc hàng nổi tiếng của Trung Quốc.

Rượu Mao Đài Quý Châu


Nói đến rượu của dân tộc Trung Hoa, có lẽ, ta phải nói tới rượu Mao Đài đầu tiên. Rượu Mao Đài là một trong những loại rượu trắng nổi tiếng nhất của Trung Quốc, cũng như là trên thế giới. Nó là thứ đồ uống không thể thiếu được trong các bữa tiệc chiêu đãi khách quý . Ở Trung Quốc, rượu Mao Đài được tôn vinh là loại rượu “đệ nhất mỹ tửu”.


Rượu Mao Đài có nguồn gốc từ trấn Mao Đài nằm bên hồ Tich Thuỷ thuộc tỉnh Quý Châu. Hồ Tich Thuỷ được tạo thành do dòng nước suối chảy từ trên núi xuống mà thành, bởi vậy nên nước hồ có vị ngọt thanh khiết, lại không bị ô nhiễm, đó là một điều kiện tốt để có thể ủ ra loại rượu Mao Đài ngon tuyệt hảo.


 
 

Rượu Mao Đài Quý Châu

 
 
 



Rượu Mao Đài được chế biến từ những loại nguyên liệu tốt nhất như lúa mỳ và cao lương, sau khi được ủ lên men, phân ra làm tám lần chưng cất. Mỗi tháng thì chưng cất một lần. Rượu muốn ủ ngon thì cần phải đựng trong bình gồm và cất giữ mấy năm liền, mới có thể lấy ra dể uống được. Thời gian để ủ rượu Mao Đài nhiều nhất là khoảng từ 5 tới 6 năm.


Rượu Mao Đài khi vừa mới mở nút ra, thì hương thơm bay khắp phòng. Người Trung Quốc bây giờ chỉ cần được uống một chén rượu Mao Đài thì cảm thấy vô cùng hạnh phúc.



Rượu Hoàng tửu Triệu Hưng


Rượu Hoàng Tửu Triệu Hưng (có một số nguồn ghi là Thiệu Hưng) có lịch sử từ rất lâu đời, là một trong những loại rượu ngon nổi tiếng. Nguyên liệu để chế biến loại rượu này chính là gạo nếp, và nước suối có vị ngọt tinh khiết mà tạo thành. Khi chế biến xong có sắc màu hơi vàng, hương thơm nồng. Muốn ủ được loại Hoàng tửu ngon thì cần phải ủ trong một một cái hũ làm từ gốm, sau đó dùng bùn trát lên đậy chặt hũ lại. Cái hũ rượu này sẽ được chôn dưới đất khoảng từ 3 tới 5 năm, nhiều nhất là khoảng từ 10 tới 20 năm, cho nên loại rượu này còn được gọi bằng một cái tên khác là “lão tửu”. Hoàng tửu có một sô loại rượu ngon nữa như “Rượu cơm, Hoa điều tửu, Trạng nguyên hồng tửu, hay Tuyết hương tửu”…. Người ta gọi là rượu cơm là bởi vì trong qua trình lên men, người chế biến rượu cho thêm một số lượng gạo nếp tương đối nhiều nên mới có cái tên như vậy. Nó là loại rượu ngon nhất của Hoàng tửu Triệu Hưng.


Triệu Hưng Tửu là một loại rượu nếp cực kỳ nổi tiếng nhất của TQ được làm tự gạo nếp, men từ gạo hoặc lúa mạch và nước suối có vị ngọt tinh khiết. Loại rượu này phải để ít nhất 3 năm mới cho vào bình. Khi chế biến xong rượu có mùi thơm nồng và màu hơi vàng. Muốn ủ được Triệu Hưng ngon thì cần phải ủ trong một một cái hũ làm từ gốm, sau đó dùng bùn trát lên đậy chặt hũ lại. Cái hũ rượu này sẽ được chôn dưới đất khoảng từ 3 tới 5 năm, nhiều nhất là khoảng từ 10 tới 20 năm, cho nên loại rượu này còn được gọi bằng một cái tên khác là “lão tửu”. Nếu để trên 5 năm thì gọi là Trần Niên Tửu. Điểm đặc biệt là Triệu Hưng tửu không được uống lạnh. Thiệu Hưng tửu được chia thành hai loại: Triệu Hưng Trạng Nguyên Hồng và Triệu Hưng Nữ Nhi Hồng (có tài liệu ghi lại là Hoa điều tửu). Ngoài ra, còn một số loại rượu khác như Tuyết hương tử ... cũng được xem là những phân loại khác của Triệu Hưng.


Còn loại rượu “Hoa điều tửu” thì lại có một ý nghĩa rất thú vị: Tương truyền, ở vùng Triệu Hưng Chiết Giang, TQ, khi một nhà sinh con trai thì sẽ nấu Trạng nguyên hồng, khi sinh con gái, khi đứa bé được đầy tháng tuổi, người mẹ sẽ đích thân đi ủ rượu Nữ nhi hồng. Sau đó đựng rượu trong một chiếc hũ gốm có trạm trổ hình hoa trên hũ, đem chôn dưới đất, để ủ khoảng mười mấy năm. Đợi cho tới khi người con gái xuất giá đi lấy chồng, mới lấy ra để khoản đãi bà con lối xóm cũng thưởng thức hoặc làm của hồi môn cho con gái về nhà chồng, vì thế mà loại rượu này còn có một cái tên khác nữa, đó là rượu “Nữ nhi hồng”. 


Nữ Nhi Hồng màu như hổ phách, vàng cam trong suốt, uống vào có vị ngọt thuần khiết khiến người ta ngây ngất. Bình đựng rượu cần màu rêu để thấy được sắc thời gian trong chai rượu, miệng bình nên thon nhỏ để tránh mất mùi rượu. Chén rượu thì là loại chén bé, miệng đứng. Vì đây là loại rượu tao nhã, nên mọi thứ cũng phải tao nhã để không đánh mất đi ý nghĩa của rượu. Lòng chén không được tô màu, vì để giữ lại màu thật của rượu.


 
 

 Rượu Nữ Nhi Hồng

 
 
 



Trạng nguyên hồng phải uống bằng chén cổ từ (chén bằng sứ, loại tốt, tốt nhất là chén sứ đời Bắc Tống (Kim Dung)


Nữ nhi hồng thì uống bằng tĩnh nhỏ. Còn uống loại Thiệu Hưng Trạng Nguyên Hồng thì phải dùng chén cổ từ (đồ sứ cổ), tốt nhất là chén sứ đời Bắc Tống, còn đồ Nam Tống thì tạm dùng cũng được. Tuy nhiên, đồ Nam Tống đã có cái khí tượng suy bại rồi, còn đồ đời Nguyên thì không khỏi thô tục quá. 


Ngoài ra, theo truyện Côn Luân, hồi thứ 4, chương 1, có một loại rượu được viết là nấu theo phương pháp Nữ nhi hồng nhưng đặc sắc hơn Nữ nhi hồng, Ngũ mỹ nhân. Loại rượu này… vốn theo cách nầu rượu “Nữ nhi hồng” của Thiệu Hưng, nhưng so với “Nữ nhi hồng” chôn mười tám năm có chỗ không giống, loại “Ngũ mỹ nhân tửu” là được chôn năm lần của mười tám năm, chẳng phải là năm… năm cô gái đẹp trang điểm đẹp đẽ chờ gả chồng sao?



Rượu vang


Rượu vang có nguyên liệu chính là được làm từ nho, nó có nguồn gốc đươch du nhập từ Châu Âu. Từ thời Tây Hán, thông qua buôn bán thông thương mà được du nhập vào Trung Quốc. Rượu nho tời xưa ở Trung Quốc được ủ tương đối ngon. Trong thơ Đường đã có câu “ rượu nho – mỹ tửu dạ quang cốc “, chính là ý nói về hương vị của loại rượu này.


Rượu nho có nhiều nhất là ở phía Bắc Trường Giang, bởi vậy cho nên loại rượu vang do người phương Bắc chế biến là ngon nhất. Ngày nay, xưởng sản xuất rượu vang lớn nhất của Trung Quốc nằm ở thành phố Yên Đài tỉnh Sơn Đông của Trung Quốc. Tại xưởng sản cuất rượu nho đó, có một loại được gọi là “rượu vang đỏ”, loại rượu này nổi tiếng trong và khắp Trung Quốc bởi hương vị vô cùng đặc biệt. Ngoài ra, còn có loại rượu vang đỏ của Bắc Kinh cũng rất ngon, hơn nữa loại rượu vang trắng của Thanh Kê và Thiên Tân kết hợp với nhau tạo ra một loại rượu vang trắng có thể nói là rất tuyệt hảo.


 
 

 Rượu Vang

 
 
 



Rượu đã tạo thành một nền văn háo tinh thần vô cùng đặc sắc của Trung Quốc, rượu Trungn Quốc tính quảng bá rộng rãi. Nó liên quan tới đời sống sinh hoạt, văn học nghệ thuật, mọi hoạt động dân gian hay lễ hội một cách mật thiết. Tạo thành một đặc điểm văn hoá riêng của người Trung Quốc không giống với các nước phương Tây.



Rượu Trúc Diệp Thanh


Lịch sử Trúc Diệp Thanh

Mạn đàm về các món ngon trên đời khi trà dư tửu hậu đã tốn không biết bao nhiêu giấy mực của nhân gian, rượu ngon cũng không nằm ngoài quy luật ấy. Tương truyền, trước thời Bắc Tống, ở nước Hán, có một loại rượu ngon được rất nhiều kẻ sĩ dùng để thù tạc trong cuộc rong ruổi trên giang hồ bất tận, rượu say túy lúy, hào khí ngất trời, men kết thành thi ca, hương kết tình bằng hữu. Giang hồ tôn thờ thần men thành đạo…

Miên Thành tự Thanh Trúc chân nhân là kẻ sĩ thời ấy, cũng học chế biến và tiêu dao với loại rượu danh tiếng này. Nhưng một ngày kia, ông cảm thấy cách làm rượu mà ông biết lâu nay chưa thật hoàn hảo, nên ông quyết định khăn gói đi khắp thế gian để tìm. Trên đường vạn lý, ông đã học thêm rất nhiều cách ủ men, chắt lọc lấy rượu tinh chất, tuy nhiên rượu làm ra vẫn không thể trong như nước ngũ hồ, không thể ngọt mát như thạch huyết trong sơn động. Ông vẫn không nản chí.

Nhân một giấc mộng giữa núi rừng, ông như được thần nhân mách bảo. Vượt qua hết rặng núi phía trước, qua khỏi rừng lá trúc, gặp con suối kết hợp từ nguyên khí trời đất. Dùng nước đó chang rượu và dùng các loại củ của bốn loại cây ven suối để làm men, năm loại cốc mọc trên vùng thung lũng ấy làm cốt rượu. Khi men đã ăn đủ một tiết trời thì đào đất lên chôn chum rượu xuống bên suối ba tuần trăng. Ông dùng lá trúc khô đốt lò, dùng ống trúc tươi ngâm vào nước làm ống dẫn. Thế là một loại rượu mà thế gian chưa từng có đã ra đời. Ông đặt tên rượu là Trúc Diệp Thanh – Là sự kết hợp giữa tên ông và vùng này. Chuyện ngon dở đã có thế gian luận bàn, riêng ông, ông đã trao lại cho người đời sau theo đúng triết lý chữ “ THIỆN”

Từ bấy đến nay, rượu ngon thì nhiều người cố công học cách làm. Nhưng sự thật bản viết đã được Danh Y Lê Hữu Trác đem về hướng nam. Đến cuối đời nhà Nguyễn, người được giữ là Ngự Đạt ( Ngự y). Trước khi triều trao ấn kiếm, cụ đã kịp trao lại cho một đệ tử và dặn rằng “ Khi thiên hạ thái bình, rường mối y thuật thật giả khó lường, thì không cần giữ nữa, cứ theo triết lý của người xưa mà làm”


 
 

 Rượu Trúc Diệp Thanh

 
 
 



Thành phần và công dụng:

Trúc Diệp Thanh được làm từ 54 loại thảo dược quý như dã sơn sâm, lão phục linh, cam thảo, quế thanh… và 5 loại gạo nếp. Tất cả được lên men và chiết xuất qua hệ thống chưng cất cổ điển. Sau đó, rượu được ủ ở nhiệt độ ổn định và chưng cất lần 2 để cho ra những giọt rượu tinh khiết, thấm đẫm dược thảo.

Trúc Diệp Thanh không những là hương vị say lòng người khó quên mà còn có tác dụng tốt cho sức khỏe, đặc biệt đem đến giấc ngủ an lành cho người sử dụng.




Ngoài những loại rượu kể trên, còn rất nhiều loại nổi tiếng khác như Kiếm Nam Xuân, Đại Khúc, Hạnh Hoa Thôn, Phấn Tửu, Tây Phong....



Bài viết do tớ viết và biên soạn, sưu tầm từ nhiều nguồn khác nhau.

*xin lỗi, tớ đã cố gắng trình bày đẹp đẽ hết mức có thể...*

Các nguồn


http://www.vuontaodan.net/forums/tm.aspx?m=11095

http://vn.360plus.yahoo.com/hkn-2008...mid=368&fid=-1

http://www.bacbaphi.com.vn/entertain...d.php?t=248490