[Giới thiệu] Ẩm thực Ý

• Lịch sử khái quát
  

[size=32]N[/size]ước Ý đã phải trải qua những giai đoạn ẩm thực khan hiếm kéo dài do nghèo đói. Khoảng những năm 1760, tiểu thuyết gia xứ Scotland Tobias G.Smollett đã viết: "Quán trọ sầu thảm và bẩn tưởi không tả xiết, vải trải giường dơ dáy đến nỗi có thể khiến bao tử của gã chăn la cũng phải lộn tùng phèo, đồ ăn được chế biến theo cái cách mà ngay cả một thổ dân Hottentot cũng phát tởm."

Ẩm thực Ý bắt đầu gây ảnh hưởng đến thế giới từ cuối thế kỷ mười chín, vào thời di cư. Tại các quốc gia tới định cư, người Ý mở các quán ăn và nhà trọ, mời chào khách bằng món ẩm thực duy nhất mà mình biết: món ăn gia đình. Đó chính là một ý tưởng tuyệt vời, bởi gia đình là phòng thí nghiệm đã hoạt động từ bao thế kỷ, nơi sự đơn giản và trí tưởng tượng hòa trộn với ý thức. Đồ ăn Ý thời kỳ Phục hưng cũng rất tuyệt vời, nhưng sự thanh tao của nó thì không phải ai cũng có thể với tới được. Còn ẩm thực Ý ngày nay, điều đã chinh phục toàn cầu, chính bằng sự chân thành, tiện dụng và bình dân.

• Pizza
  

Pizza là 1 đại diện của văn hóa ẩm thực Ý nổi tiếng thế giới. Theo người Ý, "pizza" có nghĩa là "điểm tròn". Chiếc bánh tròn này ra đời tại tỉnh Naples, thuộc miền Nam nước Ý, vào thế kỷ 18. Lúc đầu, bánh pizza được bán trên các cửa hàng ven đường và có tên là pizzerie.

Pizza được chế biến từ bột mỳ nhào với nước và nấm men, sau khi được ủ ít nhất là 24 tiếng đồng hồ thì nhào nặn thành hình tròn và dẹt rồi cho vào lò nướng chín. Trên mặt báng được phủ một lớp phô mai dày cùng các loại nhân như xúc xích, thịt gà, hải sản… cùng các loại rau quả như cà chua, ớt. Khác với cách chế biến của nhiều nơi, người Ý còn tạo hương vị đặc biệt cho bánh bằng các loại gia vị đặc trưng như húng, hương thảo, ngò tây.


Pizza tonda



Để có được 1 chiếc bánh pizza tonda (pizza tròn) hoàn chỉnh phục vụ khách hàng thì phải trải qua nhiều công đoạn theo trình tự và bao gồm đày đủ các thành phần , bành pizza được làm dưới hình dạng tròn 1 mặt bánh tiếp xúc với lò nướng , đây là hình dạng bánh rất phổ biến với cả pizza cổ điển hay pizza napoletana.

Đặc biệt ở ngoài nước Ý cách làm bánh pizza cũng có nhiều khác biệt, có thể nhiều chất béo hơn hay ngọt hơn, hay gia giảm các loại gia vị khác nhau theo khẩu vị của từng địa phương. Để tạo hình bánh thì người ta có thể dùng dụng cụ để cán bột mỏng ra, tốt hơn là dùng tay để kéo bột và dàn đều đế bánh trên không. Các chuyên gia làm bánh pizza thường sử dụng phương pháp thứ 2 , gọi là pizzaioli acrobatici

Pizza al taglio



Để làm được 1 chiếc pizza al tagio hoặc pizza bỏ khay thì ta phải dùng tới 1 cái khay lớn có thể hình tròn hoặc hình chữ nhật để nương, lsau khi ra lò bánh sẽ được cắt bán theo yêu cầu của khách hàng. Phiên bản pizza này thường được bán ở các pizzeria, hay tại các tiệm bánh mì. Để làm loai bánh này ta phải dung nguyên liệu được hâm nóng cần thiết, nhào bột với tỉ lệ nước nhiều hơn và trải qua quá trình lên men trong điều kiện thích hợp để tạo ra loại bánh có hương vị đặc biệt. Loại bánh pizza này được đánh giá là rất kinh tế vì pizza đươc bán theo trọng lượng (phương thức bán bánh này rất phổ biến ở Roma).

Pizza alla pala



Pizza alla pala (hình mái chèo, hình bầu dục), tương tự như pizza bỏ khuôn, là 1 pizza lớn và được bán theo trọng lượng nhưng vừa chín tới, tương tự như pizza tròn, pizza cững được nướng tiếp xúc trực tiếp với lò nướng.

Một trong những biến thể của loại pizza này là pizza al metro.

• Spaghetti
  

Ngoài ra, nước Ý còn nổi tiếng với mì spaghetti - một loại mì có hương vị rất đặc trưng, sợi mì thơm và dai. Mì được làm từ bột mì loại semolina và nước. Mì ống luộc chín vừa phải, trộn với nước xốt cùng các loại gia vị khác. Spaghetti có ngon hay không phụ thuộc rất nhiều vào nước xốt. Nước xốt truyền thống được nấu từ thịt bò, cà chua, thêm ngò tây, phô mai… nên có hương vị rất đặc biệt.

• Cà phê
  

Espresso

Mỗi loại cà phê của Ý đều có hương vị riêng và tất cả đều khác hẳn với cà phê đen hay cà phê sữa của người Việt chúng ta. Cà phê Espresso xuất hiện ở Ý vào năm 1930. Cà phê Espresso đơn giản là cà phê đen, thường được pha rất đậm, chủ yếu uống với đường, không pha thêm sữa.

Cà phê espresso được pha chế bằng cách dùng nước nóng nén dưới áp suất cao (khoảng 9 đến 10 bar) qua bột cà phê được xay rất nhuyễn. Pha chế bằng phương pháp này cà phê sẽ rất đậm và trên mặt có một lớp bọt màu nâu (crema) đóng phần quan trọng trong việc tạo hương thơm cho cà phê. Cà phê espresso thường được uống bằng tách dầy có hâm nóng trước, dung tích vào khoảng 40 ml và có hoặc không pha đường tùy theo khẩu vị. Cà phê espresso thường được phục vụ kèm theo một ly nước.
Còn cà phê Latte và Cappuccino đều uống với sữa tươi. Cà phê Latte là cà phê sữa, gồm sữa pha với Espresso. Loại cà phê này thường được uống vào lúc ăn sáng. Cà phê Latte rất ít khi được sữa sủi bọt kèm theo.

Espresso bắt nguồn từ tiếng Ý espressivo, từ diễn tả một thức ăn uống được pha chế đặc biệt dành cho thực khách, bắt nguồn từ lúc đầu tiên khi chỉ có cà phê espresso trong các quán bar.



Các cách uống:

Espresso macchiato (cũng gọi là caffè macchiato): Ở Ý người ta hay rót một ít sữa vào cà phê espresso. Ngoài ra loại cà phê espresso "có đốm" này (machiato: có đốm, lốm đốm) thường được thêm một ít sữa được sủi bọt.

Cappuccino: Cà phê cappuccino bao gồm ba phần đều nhau: bọt sữa, cà phê espresso và sữa nóng.

Espresso corretto (cũng gọi là caffè corretto): Cà phê espresso thường được "sửa chữa lại cho đúng" (corretto: sửa chữa lại cho đúng) bằng cách cho thêm một ít rượu mạnh, thường là loại Grappa của Ý.

Caffè latte: Loại cà phê sữa này (latte: sữa) thường được uống vào lúc ăn sáng, được phục vụ trong một ly lớn hay trong một cái bát gồm cà phê espresso (lượng gấp đôi) và sữa nóng. Rất ít khi dùng sữa sủi bọt kèm theo.

Espresso lungo: Cà phê espresso được "kéo dài" ra (lungo: dài, kéo dài) với lượng nước gấp đôi cho cùng một lượng bột cà phê.

Espresso ristretto: Ngược lại là cà phê espresso đậm đặc, pha chế với lượng nước ít hơn (15 ml).

Latte macchiato: Loại cà phê sữa uống bằng ly.

Caffè americano: Cà phê espresso được pha loãng với cùng một lượng nước hay gấp đôi. (Chú ý: Không phải là cho gấp đôi lượng nước chảy qua bột cà phê).

Caffè freddo: Cà phê espresso "kéo dài" được pha rất ngọt và ướp lạnh, thường chỉ có vào các tháng mùa hè trong các quán bar ở Ý.

Espresso doppio: Cà phê espresso gấp đôi tức là 50 ml (doppio: gấp đôi).

Sospenso: (tiếng Ý: tạm hoãn lại) Cà phê có mục đích từ thiện. C'e un Sospenso? Câu hỏi này được nghe thấy hằng ngày trong các quán cà phê tại thành phố Napoli, xuất phát từ truyền thống giúp đỡ nhau lâu đời tại thành phố này. Nguyên tắc: Khi cảm thấy đây là một ngày tốt đẹp với mình hay vừa có một giao dịch thuận lợi hoặc đơn giản là chỉ muốn góp phần vào cho xã hội người ta gọi một sospenso, tức là uống một tách cà phê espresso và trả tiền cho 2 tách. Khi có người khác đi ngang qua mà không có khả năng trả tiền cho một ly cà phê espresso, họ sẽ hỏi đến cà phê "tạm hoãn lại".


Cappucino

Riêng Cappuccino thì cầu kỳ hơn một chút. Cappuccino được xem là một nét đặc trưng trong văn hóa ẩm thực của Ý. Một tách cà phê Cappuccino bao gồm ba phần chính: cà phê Espresso, sữa nóng và sữa sủi bọt. Khi uống Cappuccino, người ta thưởng thức được vị đắng của cà phê hòa tan với vị ngọt của sôcôla và vị béo của sữa. Trong tách cà phê Cappuccino, phần bọt sữa đặc biệt được chăm chút rất đẹp mắt. Để tăng thêm hương vị cho Cappuccino, người ta thường rải lên trên mặt ly một ít bột ca cao hay bột quế. Tách dùng để uống cà phê Cappuccino phải là tách bằng đá hoặc sứ. Cà phê Cappuccino chỉ ngon khi uống nóng. Hiện nay, cà phê Cappuccino đã trở thành loại nước uống nổi tiếng trên thế giới, được mọi người yêu thích.



Một cà phê cappuccino bao gồm ba phần đều nhau: cà phê espresso pha với một lượng nước gấp đôi (espresso lungo), sữa nóng và sữa sủi bọt. Để hoàn thiện khẩu vị, người ta thường rải lên trên tách cà phê cappuccino một ít bột ca cao và/hay bột quế. Trong các quán cà phê ở Ý, người đứng bán ở bar (barista) thường dùng khuôn hay dùng thìa và bằng cách khuấy điệu nghệ trong lúc rắc bột để tạo thành các hình nghệ thuật (hình trái tim, đám mây, bướm,...).

Tên của thức uống này được phỏng đoán là phát xuất từ tên gọi các nhà tu dòng Capuchin (tiếng La tinh: Ordo Fratrum minorum Cappucinorum), màu áo thụng của các nhà tu này tương tự như tông màu nâu của một tách cà phê cappuccino hoàn hảo. Mũ của chiếc áo tu này được gọi trong tiếng Ý là cappuccio.

Theo lệ thường cà phê cappuccino được phục vụ trong tách làm bằng đá hay sứ, có thành dầy và được hâm nóng trước. Ở quê hương của cà phê cappuccino, nước Ý, người ta gần như chỉ uống loại cà phê này vào lúc ăn sáng.

• Phô mai Ý
  

Không chỉ có pizza, người dân Ý còn tự hào vì một món ăn khác. Đó là phô mai. Nó đã vượt ra khỏi biên giới nước Ý để trở thành món ưa thích của những người sành ẩm thực.



Không nơi nào có thể làm ra nhiều loại phô mai ngon như ở Ý. Có thể kể đến những loại được các đầu bếp hàng đầu sử dụng như: mozzarella, dùng để chế biến bánh pizza hảo hạnh hoặc những món nướng, món đút lò. Hay như asiago, một loại phô mai đặc biệt, làm từ sữa bò nguyên chất của vùng thung lũng núi Dolomite. Loại này thích hợp để ăn với mì Ý hay bánh mì. Bạn sẽ có cảm giác ngây ngất khó tả khi dùng asiago xé nhỏ, rắc đều lên chén súp rau củ. Vị dễ chịu, vừa ăn khiến nhiều người chọn asiago như một món kèm trong các bữa ăn. Asiago ngon nhất là loại được ủ trên một năm tuổi.

Ngoài asiago, Ý còn nổi tiếng với phô mai pecorcino làm từ sữa cừu. Nhờ mùi thơm nồng rất đặc trưng và vị ngon khó tả, phô mai pecorcino được dùng cho một thứ phụ liệu cho các món mì cao cấp. Nó làm dậy lên hương Ý rất lạ trong từng món ăn. Có nhiều loại pecorcino nhưng nổi tiếng nhất là loại làm từ vùng Tuscany và Sicily.

Phô mai Ý thường được dùng như một thứ phụ liệu nấu nướng để tạo ra sự hòa quyện tuyệt vời trong món ăn. Nhờ vị béo ngậy, mùi thơm nồng, phô mai Ý đã góp phần đưa phong cách ẩm thực của đất nước này đi sâu vào lòng người sành ăn thực sự.

• Rượu vang
  

Danh tiếng rực rỡ của rượu vang Ý không chỉ nhờ sản lượng và lượng xuất khẩu nhiều hơn bất kỳ đất nước nào khác, mà còn vì sự đa dạng nhất về chủng loại, với hầu như tất cả các mầu sắc, hương vị và phong cách có thể hình dung được.

Rượu vang thường được dùng trong các bữa ăn, vì nó bổ sung hương vị của thực phẩm. Nó là một yếu tố thiết yếu của các món ăn-uống vùng Địa Trung Hải, nhưng đối với người Ý, rượu vang luôn được đánh giá cao hơn là một thức uống hoặc chất bổ. Rượu vang ngon thỏa mãn các giác quan, bằng màu sắc và kết cấu của nó, các hương và các vị của nó, những đặc điểm độc đáo ấy đôi khi được nhắc đến như là các phẩm chất mỹ học hoặc nghệ thuật.



Rượu vang cũng đóng một vai trò trong đời sống xã hội, vì nó quen được tiêu thụ trong những dịp gặp gỡ. Khi được chia sẻ quanh một bàn tiệc, rượu vang làm ta thư giãn, tạo một cảm giác ngây ngất, trong khi tạo cảm hứng cho ý tưởng và cuộc đàm đạo.

Rượu vang lôi cuốn các giác quan, kết hợp với cách mà nó truyền cảm hứng vào hồn người, nâng hồn người lên thân phận cao quí. Rượu vang đã là một yếu tố của văn minh trong nhiều thời đại ở Ý và các nước Âu châu khác, một trong những biểu hiện thiêng liêng của đạo Công giáo Rô-ma, một thức uống hàng ngày của các vương triều cũng như nhiều thế hệ nông dân…

Người Ý rất tự hào về di sản rượu vang của họ, nhưng không ai cảm thấy bị đe dọa bởi lịch sử và truyền thống. Như những trang theo sau sẽ trình bày, sự hiểu biết và đánh giá rượu vang có thể là một nghệ thuật phức tạp, nhưng vị giám khảo cuối cùng luôn luôn chính là bạn.




Nguồn


http://www.ruouvangy.com/
http://tapchimonngon.com/index.php/v...am-thuc-y.html
http://dulich.chudu24.com/tin-du-lic...uc-italia.html
và wikipedia.